Rzym jest miastem pełnym kościołów, pałaców, placów, parków i fontann. Ale Wieczne Miasto kryje w sobie również mnóstwo sekretów i zakamarków, do których turyści zazwyczaj nie trafiają, a nawet niektórzy mieszkańcy nie mają o nich pojęcia. Niniejszy artykuł prezentuje 10 ukrytych i nieznanych miejsc Rzymu, które warto odkryć.

Choć Rzym przyciąga miliony turystów z całego świata każdego roku, odwiedzający często skupiają się na najbardziej popularnych atrakcjach, takich jak Koloseum, Watykan czy Fontanna di Trevi. Jednak by naprawdę poczuć klimat Wiecznego Miasta, warto schodzić z utartych szlaków i odkrywać mniej oczywiste zakątki, pełne historii, kultury i niezwykłej architektury.

Od deptaków ukrytych wśród torów kolejowych po zabytkowe cmentarze i oryginalne galerie sztuki – Rzym skrywa wiele nieoczywistych perełek, które czekają, by je odkryć. Zapraszamy na podróż po tych mniej znanych, ale równie fascynujących miejscach Wiecznego Miasta.

Deptak Jaśminu (Passeggiata del Gelsomino) – ukryta oaza wśród torów

Jednym z najbardziej niezwykłych miejsc w Rzymie jest Deptak Jaśminu, znany również jako Passeggiata del Gelsomino. Położony tuż przy stacji kolejowej Roma San Pietro, ten malowniczy ciąg spacerowy biegnie wzdłuż torów kolejowych, które od 1929 roku łączą Watykan z Królestwem Włoch. Choć niewielu turystów zna to miejsce, to właśnie stąd rozpościera się urzekający widok na kopułę Bazyliki św. Piotra.

Nieoczywista ścieżka spacerowa z widokiem na kopułę Bazyliki Św. Piotra

Deptak Jaśminu to ukryta, ale urzekająca ścieżka spacerowa, która pozwala na podziwianie jednego z najbardziej rozpoznawalnych symboli Rzymu – kopuły Bazyliki św. Piotra. Spacer wśród zieleni drzew jaśminowych, których kwiaty kwitną w letnie miesiące, to niezwykłe doświadczenie, dające oderwanie od miejskiego zgiełku.

Tajemnicza brama prowadząca do Watykanu

Na końcu deptaka znajduje się tajemnicza brama, która prowadzi bezpośrednio do Watykanu. Ten niespodziewany dostęp do Państwa Kościelnego czyni Deptak Jaśminu jeszcze bardziej wyjątkowym i intrygującym miejscem. Odkrywanie tych mniej oczywistych atrakcji Rzymu pozwala przeżyć autentyczne przygody i poczuć się niczym odkrywca.

„Deptak Jaśminu to prawdziwa oaza spokoju, ukryta wśród zgiełku stolicy Włoch. To miejsce, gdzie można poczuć się, jakby czas się zatrzymał i cieszyć się chwilą.”

Cmentarz Protestancki (Cimitero Acatolico)

Zlokalizowany tuż przy murze Aureliana, na obrzeżach Wiecznego Miasta, Cmentarz Protestancki (znany również jako Cimitero Acatolico) stanowi cichą i spokojną oazę, zachęcającą do refleksji nad przepięknymi zabytkowymi grobowcami. Choć do 1870 roku prawo zabraniało grzebania wyznawców innej wiary niż katolicka na terenie Rzymu, to właśnie tutaj spoczywają między innymi dwaj wielcy angielscy poeci epoki romantyzmu – John Keats i Percy Bysshe Shelley.

Cmentarz protestancki w Rzymie jest miejscem wiecznego spoczynku dla wyznawców różnych religii, kultur i narodowości. Oprócz angielskich poetów, swoje ostatnie miejsce znaleźli tu również tacy znani i cenieni ludzie, jak włoski polityk Antonio Gramsci, angielski generał Arthur Aitken czy młody mężczyzna Dirk Hamer, zamordowany przez Wiktora Emanuela Sabaudzkiego. Wśród pochowanych znajdują się także pisarze, malarze, rzeźbiarze, historycy, architekci oraz inni przedstawiciele różnych profesji o międzynarodowej sławie.

Cmentarz protestancki w Rzymie to miejsce ciche i spokojne, charakteryzujące się przepięknymi zabytkowymi nagrobkami i grobowcami. To tu można znaleźć uciszenie, zadumanę nad życiem i twórczością spoczywających tutaj wybitnych postaci.

Dzielnica Coppedè – architektoniczne dzieło sztuki

Ukryta poza centrum Rzymu, w dzielnicy Trieste, znajduje się niezwykłe architektoniczne arcydzieło – Quartiere Coppedè. Zaprojektowana i zbudowana w latach 1921-1927 przez architekta Gino Coppedè, ta malownicza dzielnica to unikalna kompozycja stylów, łącząca elementy architektury średniowiecznej, renesansowej, barokowej oraz Art Nouveau.

Kompleks składa się z 17 willi i 26 mieszkalnych budynków, które tworzą harmonijną, niemal bajkową scenerię. Centralnym punktem dzielnicy jest charakterystyczna Fontanna Żab, zaprojektowana również przez Coppedè, stanowiąca ikoniczny symbol tego miejsca.

Quartiere Coppedè zachwyca bogatym zdobnictwem, obfitującym w mozaiki, malowidła, kunsztowne rzeźby oraz eklektyczne detale inspirowane różnymi epokami architektonicznymi. Różnorodność stylów, zaskakujące formy i przemyślana kompozycja budynków sprawiają, że ta dzielnica to prawdziwe architektoniczne dzieło sztuki.

„Quartiere Coppedè to miejsce, w którym czas się zatrzymał, a fantazja architekta ożyła w formie wyjątkowych budynków.”

Chociaż Dzielnica Coppedè jest mniej niż stuletnią konstrukcją, jej unikalny charakter i niepowtarzalny klimat przyciągają tłumy turystów pragnących doświadczyć tej magicznej, eklektycznej przestrzeni.

Galeria Sciarra – tajemniczy zaułek w centrum miasta

W samym sercu Wiecznego Miasta, zaledwie kilka kroków od słynnej Fontanny Trewi, znajduje się wyjątkowe miejsce – Galeria Sciarra. Ten przykryty szklanym dachem dziedziniec łączy dwie spokojne ulice, tworząc nieoczekiwany oazę ciszy pośród miejskiego zgiełku.

Galeria Sciarra została wybudowana w latach 1885-1888 dla księcia Maffeo Barberini-Colonna di Carbognano, według projektu architekta Giulio De Angelisa. Jej wnętrze zdobią przepiękne dekoracyjne freski w stylu secesyjnej sztuki Art Nouveau, autorstwa Giuseppe’a Celliniego. Przedstawiają one m.in. kobiece cnoty takie jak powściągliwość, trzeźwość i siłę.

Chociaż Galeria Sciarra jest terenem prywatnym, otwartym tylko w godzinach pracy biurowej, warto poświęcić chwilę, by odkryć ten tajemniczy zaułek i podziwiać jego unikatową, zabytkową architekturę oraz okazałe freski Celliniego. To miejsce, które pozwala uciec od zgiełku i zanurzyć się w atmosferze rzymskiego piękna i spokoju.

Najmniejszy kościół Rzymu – Cappella della Madonna dell’Archetto

Wśród ponad 900 kościołów w „Wiecznym Mieście”, jeden wyróżnia się swoją niezwykłą małością – Cappella della Madonna dell’Archetto (Kaplica Madonny pod Łukiem). Usytuowana niedaleko słynnej Fontanny Trevi, ta maleńka kapliczka powstała w XIX wieku i skrywa w sobie cudowny obraz Madonny, czczony niegdyś pod łukiem pałacu Savorelli Muti Papazzurri.

Według ludowych wierzeń, wizerunek ten miał poruszać oczami i płakać w czasach inwazji francuskiej na Państwo Kościelne. Dziś Cappella della Madonna dell’Archetto przyciąga rzesze turystów pragnących zobaczyć ten unikatowy, najmniejszy kościół w Rzymie.

Cappella della Madonna dell’Archetto to prawdziwy unikat w skali całego Rzymu, przyciągający licznych turystów pragnących zobaczyć najmniejszy kościół w tym najstarszym mieście Europy. Jej cudowny obraz Madonny i niezwykła historia czynią z niej ważne miejsce na turystycznej mapie Wiecznego Miasta.

Cmentarz Niemiecki w Watykanie (Campo Santo Teutonico)

W samym sercu Watykanu, tuż obok Bazyliki Świętego Piotra, znajduje się Campo Santo Teutonico – historyczny cmentarz, który od wieków jest symbolem niemieckiej obecności w Rzymie. Ta malownicza nekropolia, wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO, skrywa w sobie wiele fascynujących historii i zasługuje na bliższą uwagę.

Cmentarz został oficjalnie otwarty w 799 roku i przez długie wieki pełnił rolę miejsca spoczynku dla niemieckojęzycznych pielgrzymów, duchownych, artystów i innych osób związanych z Kościołem katolickim. Wśród znanych postaci spoczywających na Campo Santo Teutonico znajdują się m.in. malarz Joseph Anton Koch, misjonarz ks. Johann Baptist Anzer czy archeolog Ludwig Curtius.

Otoczony wysokim murem, Campo Santo Teutonico stanowi zielone, ciche serce Watykanu, często wykorzystywane przez hierarchów kościelnych do modlitwy i odpoczynku. Choć formalnie należy do Włoch, a nie do Watykanu, cmentarz ten jest nierozerwalnie związany z historią Stolicy Apostolskiej.

Tragiczna historia i współczesność

Ważnym wydarzeniem w historii Campo Santo Teutonico był tragiczny „sacco di Roma” w 1527 roku, kiedy to na cmentarzu chowano szwajcarskich gwardzistów, poległych w obronie papieża. W ostatnich latach cmentarz powrócił na pierwsze strony gazet za sprawą poszukiwań szczątków Emanuela Orlandiego oraz odkrycia nieznanych dotąd grobów.

Współcześnie, Campo Santo Teutonico jest miejscem pochówku dla wybranych grup – członków Arcybractwa Matki Boskiej Bolesnej, duchownych pochodzenia niemieckiego lub flamandzkiego, a także pielgrzymów z niemieckojęzycznych krajów, którzy zmarli w czasie oficjalnej pielgrzymki do Rzymu. Wśród nich znajdował się nawet bezdomny Willy Herteleer, który został pochowany na cmentarzu w 2015 roku.

Campo Santo Teutonico to prawdziwa perełka Watykanu, łącząca w sobie historię, kulturę i duchowość. To miejsce, które warto odkryć, by lepiej zrozumieć długie związki Niemiec z Wiecznym Miastem.

„Campo Santo Teutonico to jedno z najbardziej fascynujących miejsc w Watykanie, gdzie przeszłość splata się z teraźniejszością.”

La Rinascente – ekskluzywny dom towarowy ze starożytnym akweduktem

W samym sercu Wiecznego Miasta znajduje się wyjątkowe miejsce, które łączy w sobie luksus współczesnej mody z historią starożytnego Rzymu. La Rinascente, jeden z najbardziej prestiżowych domów towarowych we Włoszech, jest dumnym posiadaczem niesamowitego skarbu – fragmentu zachowanego akweduktu Aqua Vergine z I wieku p.n.e.

Aqua Vergine, jeden z wielu imponujących akweduktów zaopatrujących starożytny Rzym w wodę, został zbudowany za panowania cesarza Augusta. Przez wieki jego majestatyczne łuki dostarczały życiodajny płyn do metropolii, aż do dnia dzisiejszego stanowiąc trwały dowód inżynieryjnej genialności przodków. Dziś ten bezcenny relikt przeszłości został z pietyzmem wkomponowany w nowoczesną architekturę budynku La Rinascente, tworząc unikalną symbiozę historii i współczesności.

„Stąpając po marmurowych posadzkach La Rinascente, zwiedzający mają możliwość bezpośredniego kontaktu z materialnymi świadectwami starożytności, co bez wątpienia dodaje niezwykłego uroku temu wyjątkowemu miejscu.”

Przybycie do tego luksusowego domu towarowego to prawdziwa uczta dla zmysłów – od eleganckiej mody, przez kulinarne rarytasy, po meble i dekoracje najwyższej jakości. Jednak to właśnie obecność starożytnego akweduktu czyni La Rinascente wyjątkowym miejscem na mapie Wiecznego Miasta, łączącym ze sobą dwa odległe w czasie, a jednak nierozerwalne, oblicza Rzymu.

Rzym poza szlakiem – odkryj nieznane zakątki

Rzym, zwany Wiecznym Miastem, przyciąga miliony turystów z całego świata, którzy pragną odkrywać jego niezwykłe zabytki i atrakcje. Jednak, poza najbardziej popularnymi miejscami, Rzym skrywa wiele mniej znanych, ale równie ciekawych zakątków, czekających na turystów spragnionych niekonwencjonalnych wrażeń.

Ostia Antica – ruiny starożytnego portowego miasta

Jednym z takich miejsc jest Ostia Antica – park archeologiczny, na terenie którego znajdują się dobrze zachowane ruiny starożytnego miasta portowego, założonego w VII wieku p.n.e. Odwiedzając to miejsce, można podziwiać imponujące pozostałości budynków użyteczności publicznej, takich jak amfiteatr, termy czy domy mieszkalne, dając wyobrażenie o codziennym życiu w starożytnej przystani.

Lido di Ostia – nadmorska dzielnica ze złotymi plażami

Niedaleko Ostia Antica znajduje się również malownicza nadmorska dzielnica Lido di Ostia, gdzie można odpocząć na pięknych, złocistych plażach nad Morzem Tyrreńskim. To idealne miejsce na relaks i regenerację po zwiedzaniu archeologicznych atrakcji Rzymu.

„Odkrywanie mniej znanych miejsc w Rzymie to prawdziwa przyjemność – można poczuć się jak włoski odkrywca, odkrywając ukryte perełki tego miasta.”

Warto zaplanować wizytę w tych mniej popularnych, ale niezwykle interesujących miejscach, aby uzyskać odmienny, bardziej autentyczny obraz Wiecznego Miasta.

Eataly – kulinarna podróż po smakach Włoch

Wizyta w Eataly to wyjątkowa okazja, by zanurzyć się w autentycznej włoskiej kulturze kulinarnej. To swoisty przystanek dla miłośników kuchni włoskiej i smaków Włoch, oferujący nie tylko wachlarz produktów spożywczych, ale także restauracje, bary oraz warsztaty kulinarne.

W Eataly możemy odkryć niezwykłe bogactwo włoskiej gastronomii. Od świeżych warzyw i owoców, przez tradycyjne pasty, sery i wędliny, aż po regionalne wina i desery – wszystko to jest dostępne pod jednym dachem. Możemy tu nie tylko dokonać zakupów, ale także usiąść do stołu i delektować się autentycznymi daniami kuchni włoskiej.

Oprócz produktów spożywczych, w Eataly możemy również wziąć udział w warsztatach kulinarnych, gdzie nauczymy się przygotowywać tradycyjne dania kuchni włoskiej. To doskonała okazja, by pogłębić naszą wiedzę na temat kuchni włoskiej i odkryć nowe, fascynujące smaki Włoch.

„Kuchnia rzymska króluje składnikami takimi jak cebula, czosnek, nać selera, laur, mięta, fasola, soczewica, ciecierzyca, peklowana słonina, boczek, pieprz, ostra papryczka, owczy ser, oraz wino z podmiejskich winnic.”

Podsumowując, Eataly to idealne miejsce, by zanurzyć się w autentycznej włoskiej kulturze kulinarnej i odkryć nowe, fascynujące smaki Włoch. Czy to poprzez zakupy, degustację lokalnych specjałów, czy udział w warsztatach – to doświadczenie, którego nie można przegapić podczas wizyty w Rzymie.

Quadraro – dzielnica z historią oporu

Quadraro to niezwykła dzielnica Rzymu, która kryje w sobie wiele historycznych śladów. Wędrując po jej uliczkach, można natknąć się na pozostałości starożytnych akweduktów i willi rzymskich – świadectw bogatej przeszłości tego rejonu. Jednak historia Quadraro sięga znacznie głębiej niż tylko epoka antyczna.

W czasie II wojny światowej, ta obszar stał się znany z silnego ruchu oporu przeciwko niemieckiej okupacji. Mieszkańcy Quadraro aktywnie walczyli z nadchodzącym faszyzmem, za co ponosiło dotkliwe represje. Tragiczne wydarzenia tamtych lat wciąż żywo zapisały się w pamięci lokalnej społeczności.

Obecnie Quadraro to mniej znana, ale niezwykle interesująca część Wiecznego Miasta. Odwiedzając tę dzielnicę, można poczuć ducha przeszłości i odkryć intrygujące ślady starożytności pośród współczesnej miejskiej przestrzeni.

„Quadraro to miejsce, które przemawia do wyobraźni. Jego historia oporu i ślady starożytnej architektury tworzą fascynujący kontrast, który warto odkryć.”

Wnikliwy turysta, przemierzając uliczki tej niezwykłej dzielnicy, może poczuć się jak odkrywca, odnajdując w niespodziewanych miejscach pozostałości akweduktów i willi rzymskich. Quadraro to prawdziwe skarbnice ukrytych historii Rzymu, oczekujące na ciekawych podróżników, gotowych doświadczyć nieoczywistej strony Wiecznego Miasta.

Wzgórze Celius i okolice

Na malowniczym Wzgórzu Celius, sąsiadującym z Palatynem, można odkryć wiele mniej znanych, ale niezwykle interesujących zabytków. Jeden z nich to Bazylika św. Szczepana, unikalną jako jedna z nielicznych wczesnochrześcijańskich świątyń w Rzymie zbudowanych na planie okręgu. Nieopodal położona jest również Bazylika świętych Jana i Pawła, przy której odkryto pozostałości starożytnych domów z różnych epok.

Nietypowa Bazylika św. Szczepana zbudowana na planie okręgu

Większość wczesnochrześcijańskich bazylik w Rzymie została wzniesiona na planie prostokątnym lub krzyżowym. Bazylika św. Szczepana wyróżnia się na tym tle, jako jedna z nielicznych świątyń o kształcie kolistym. Jej oryginalny wygląd odzwierciedla pierwotną formę kościoła, który swój kształt zawdzięcza prawdopodobnie ukształtowaniu terenu. Zwiedzając to miejsce, warto zwrócić uwagę na unikatową architekturę i ciekawe detale.

Pozostałości starożytnych domów pod Bazyliką świętych Jana i Pawła

Nieopodal Bazyliki św. Szczepana znajduje się również Bazylika świętych Jana i Pawła, przy której odkryto fascynujące pozostałości starożytnych domów. Wykopaliska odsłoniły fragmenty budowli z różnych okresów – od starożytności po średniowiecze. Odwiedzając tę bazylikę, można nie tylko podziwiać jej piękne wnętrze, ale także przenieść się w czasie, zwiedzając podziemne ruiny.

„Wzgórze Celius to prawdziwa skarbnica mniej znanych, ale niezwykle interesujących zabytków Rzymu. Warto poświęcić tu odrobinę czasu, by odkryć te unikalne miejsca.”

Dzielnica św. Anioła (Sant’Angelo) – żydowskie getto i antyczne skarby

Najmniejsza z rzymskich dzielnic, Sant’Angelo, ma niezwykle interesującą historię. W XVI wieku znajdowało się tutaj żydowskie getto, otoczone wysokimi murami. Po jego likwidacji w XIX wieku, w dzielnicy zachowały się liczne antyczne zabytki, takie jak Portyk Oktawii, pozostałości Teatru Marcellusa oraz Wielka Synagoga – najstarsza czynna synagoga w Rzymie.

Portyk Oktawii, pozostałości Teatru Marcellusa i Wielka Synagoga

Spacerując przez Dzielnicę św. Anioła, można natrafić na prawdziwe perełki starożytnego Rzymu. Portyk Oktawii, wzniesiony w I wieku p.n.e., to imponujący kompleks architektoniczny, który służył niegdyś jako miejsce spotkań i handlu. Nieopodal znajdują się również ruiny Teatru Marcellusa, będącego niegdyś jedną z największych atrakcji antycznego miasta. Wśród tych zabytków znajduje się także Wielka Synagoga, najstarsza czynna synagoga w Rzymie, świadcząca o bogatej historii społeczności żydowskiej w tym miejscu.