Szwecja od dziesięcioleci uchodzi za jeden z najbezpieczniejszych i najbardziej rozwiniętych krajów świata. Jednak w ostatnich latach w mediach coraz częściej pojawiają się doniesienia o przemocy gangów, wybuchach i strzelaninach. Czy rzeczywiście Szwecja przestała być bezpiecznym krajem? Czy alarmujące nagłówki to przesada, czy może mają swoje uzasadnienie? Analizujemy dane, kontekst i opinie ekspertów.

Bezpieczeństwo w Szwecji – obraz statystyczny

Zgodnie z najnowszymi danymi ze szwedzkiego urzędu statystycznego (Statistiska centralbyrån – SCB) oraz raportami policji, ogólny poziom przestępczości w Szwecji w wielu kategoriach pozostaje na stabilnym lub nawet malejącym poziomie.

• Przestępstwa przeciwko mieniu – takie jak kradzieże czy włamania – systematycznie spadają od kilku lat.
• Przestępstwa seksualne oraz napaści fizyczne są raportowane częściej, ale może to także wynikać z większej świadomości społecznej i zmiany norm kulturowych, sprzyjającej zgłaszaniu.
• Z drugiej strony, wzrasta liczba incydentów związanych z przemocą z użyciem broni palnej oraz materiałów wybuchowych.

Raport Szwedzkiej Krajowej Rady ds. Zapobiegania Przestępczości (Brå) z 2023 roku podkreśla, że Szwecja wyróżnia się w Europie pod względem liczby strzelanin powiązanych z przestępczością zorganizowaną. Dotyczy to jednak głównie określonych obszarów miejskich, zwłaszcza Sztokholmu, Göteborga i Malmö.

Czy media przesadzają?

Obraz Szwecji jako kraju niebezpiecznego często bywa wyolbrzymiany, szczególnie w mediach zagranicznych. Wiele z materiałów skupia się na pojedynczych przypadkach przemocy, które choć zasługują na uwagę, nie odzwierciedlają codziennego życia przeciętnego obywatela.

Mechanizmy medialne wpływające na percepcję zagrożenia

• Sensacyjne nagłówki koncentrują uwagę na gwałtownych incydentach, ignorując kontekst geograficzny i społeczny.
• Zdjęcia z miejsca przestępstwa często są źle interpretowane jako wskaźnik ogólnej sytuacji w kraju.
• Większe zainteresowanie tematami dotyczącymi migracji i przestępczości może wpływać na wybór prezentowanych materiałów.

W rzeczywistości większość mieszkańców Szwecji nadal żyje w spokojnych, bezpiecznych dzielnicach, gdzie przestępczość jest niska, a zaufanie społeczne wysokie.

Lokalne zróżnicowanie zagrożeń

Nie można jednak całkowicie bagatelizować rosnących problemów w niektórych rejonach. Istnieją obszary o wyższym wskaźniku przestępczości, głównie związane z działalnością gangów.

Miasta o podwyższonym ryzyku

• Sztokholm: Stolica kraju, gdzie w ostatnich latach odnotowano najwięcej przestępstw z użyciem broni palnej.
• Malmö: Miasto o dużej różnorodności etnicznej i problemach integracyjnych, również doświadcza problemów z gangami.
• Göteborg: Drugie największe miasto Szwecji z podobnymi wyzwaniami co Sztokholm.

Warto jednak zauważyć, że również w tych miastach to tylko wybrane dzielnice lub ulice są bardziej niebezpieczne. Pozostałe części funkcjonują spokojnie i są bezpieczne także dla turystów.

Jakie są przyczyny wzrostu przemocy zorganizowanej?

Eksperci wskazują, że powodem wzrostu liczby strzelanin i eksplozji ładunków wybuchowych jest coraz bardziej złożona struktura gangów złożonych głównie z młodych mężczyzn, nierzadko drugiego lub trzeciego pokolenia imigrantów.

Czynniki wpływające na rozwój przemocy:

• Nierówności społeczne i ekonomiczne.
• Brak perspektyw wśród młodzieży w trudniejszych dzielnicach.
• Problemy z integracją niektórych grup imigranckich.
• Rynek narkotykowy – główna motywacja do walk gangów o terytoria.

Szwedzka policja oraz politycy podejmują kroki mające na celu poprawę sytuacji – od wprowadzenia surowszych przepisów po długoterminowe strategie społeczne i ekonomiczne.

Czy Szwecja jest bezpieczna dla turystów i mieszkańców?

Mimo wspomnianych problemów, Szwecja nadal należy do czołówki krajów o wysokim poziomie jakości życia i bezpieczeństwa. Turystyka rozwija się tu dynamicznie, a miliony ludzi co roku odwiedzają ten kraj bez żadnych incydentów.

Najczęstsze zagrożenia dla turysty

• Kieszonkowcy w centrach dużych miast i w komunikacji miejskiej.
• Pogoda – szczególnie zimą, w północnej części kraju może stanowić zagrożenie dla nieprzygotowanych podróżników.
• Zamknięte sklepy i lokale w mniejszych miastach poza sezonem turystycznym lub w weekendy.

Porady dla odwiedzających Szwecję

• Unikaj przebywania po zmroku w slumsach lub dzielnicach peryferyjnych większych miast, zwłaszcza jeśli nie znasz języka lub lokalnych uwarunkowań.
• Korzystaj z aplikacji lokalnych linii komunikacyjnych – zwiększy to Twoje bezpieczeństwo, szczególnie wieczorem.
• Choć Szwecja jest krajem bardzo nowoczesnym, warto mieć przy sobie kartę płatniczą – gotówka bywa nieakceptowana w wielu miejscach.
• Zachowuj ostrożność i nie afiszuj się z kosztownymi przedmiotami – to uniwersalna zasada bezpieczeństwa wszędzie na świecie.

Podsumowanie – spokojny kraj z lokalnymi wyzwaniami

Czy w Szwecji jest bezpiecznie? Tak – ale z zastrzeżeniem. Kraj ten nadal należy do bezpiecznych miejsc do życia i podróżowania, ale doświadcza nowych wyzwań typowych dla większości rozwiniętych państw. Zagrożenia związane z przemocą gangów są realne, ale dotyczą głównie konkretnych grup społecznych i lokalizacji. Media często przedstawiają wyolbrzymiony obraz rzeczywistości, koncentrując się na sensacyjnych doniesieniach zamiast na szerszym kontekście. Dlatego warto kierować się nie tylko nagłówkami, ale też faktami i rzetelnymi analizami. Szwecja pozostaje krajem, w którym bezpieczeństwo społeczne i zaufanie obywatelskie są jednymi z najwyższych w Europie – choć nie brakuje też tematów, które wymagają uwagi i działań.