Chorwacja zachwyca nie tylko turkusowym Adriatykiem i urokliwymi miasteczkami, ale również zapachami i smakami, które skutecznie wciągają w kulinarną przygodę. Kuchnia tego śródziemnomorskiego kraju to harmonijna mieszanka wpływów bałkańskich, włoskich i węgierskich, a regionalna różnorodność sprawia, że warto odkrywać ją krok po kroku – od Istrii po Dalmację, od wysp po kontynent. Podróżując po Chorwacji, nie sposób nie zauważyć, że jedzenie nie jest tu tylko codziennym rytuałem – to część kultury, gościnności i tożsamości. Jeśli zastanawiasz się, co zjeść w Chorwacji, przygotowaliśmy przewodnik po najciekawszych lokalnych daniach, miejscach i smakach, które warto poznać.

Pasticada – duszona wołowina w dalmatyńskim stylu

Pasticada to jedna z najbardziej szanowanych potraw tradycyjnej kuchni dalmatyńskiej i danie, którego nie zamawia się przypadkowo. Przygotowanie jej zajmuje co najmniej kilka dni – mięso, najczęściej wołowe, jest najpierw marynowane w occie winnym z dodatkiem czosnku, marchwi i przypraw, a następnie długo duszone w winie i domowym sosie pomidorowym. Potrawa ma słodko-kwaśny, bogaty smak i zazwyczaj podawana jest z njoki – puszystymi kopytkami ziemniaczanymi.

Pasticada często pojawia się na ważnych uroczystościach domowych, takich jak wesela czy święta. Jednak w Dalmacji wiele restauracji serwuje ją przez cały rok – szczególnie w Splicie i Dubrowniku. Warto szukać miejsc, które specjalizują się w domowej kuchni dalmatyńskiej.

Ćevapi – grillowane kiełbaski z mięsa mielonego

Ćevapi to jedno z najpopularniejszych dań mięsnych w całej Chorwacji – pochodzą z kuchni bałkańskiej, ale Chorwaci stworzyli własną wersję tego przysmaku. Są to przyprawione, soczyste kiełbaski z mieszanki wołowiny i wieprzowiny, pieczone na otwartym grillu – najczęściej podawane z lepinja, czyli płaskim chlebem, posiekaną cebulą i ajvarem (pasta z pieczonej papryki).

Choć ćevapi są potrawą prostą, to sekret tkwi w przyprawach i sposobie grillowania. Najlepsze można zjeść w miastach kontynentalnej Chorwacji – w Zagrzebiu, Osijeku czy Karlovacu – ale również w nadmorskich beach barach.

Brodet – rybny gulasz z wybrzeża

Brodet (lub brudet) to klasyczne danie rybne pochodzące z nadmorskich regionów Chorwacji – szczególnie popularne jest na wyspach Dalmacji i w Istrii. To aromatyczny gulasz przygotowywany z różnych gatunków ryb – często dodaje się skorupiaki lub kalmary – duszonych w pomidorach, białym winie i oliwie z oliwek, z dodatkiem czosnku i ziół.

Brodet tradycyjnie serwowany jest z polentą, która doskonale wchłania intensywny smak sosu. Każda rodzina rybacka ma swoją własną wersję tej potrawy, co oznacza, że nawet w jednej zatoczce można zjeść coś zupełnie innego.

Pašticada s njokima – dalmatyńska klasyka na niedzielny obiad

Choć przypomina pasticadę, ta nazwa często odnosi się do niedzielnego dania domowego w wersji prostszej – pašticada s njokima to duszona wołowina z pysznymi, własnoręcznie robionymi njokami. Wołowina jest delikatniejsza i częściej przyprawiana rozmarynem, laurowym liściem i duszona krócej niż w „pełnowymiarowej” pasticadzie.

Warto jej spróbować w lokalnych konobach – czyli rodzinnych tawernach – w okolicach Zadaru, Šibenika czy Makarskiej. Kluczem jest aromat ziół i jakość mięsa – domowe konoby często korzystają z lokalnych składników, co robi różnicę.

Peka – danie z pieca pod żeliwną pokrywą

Peka to nie tyle konkretne danie, co sposób przygotowania, który jest ikoną chorwackiej kuchni. Mięso (często jagnięcina lub ośmiornica), warzywa i zioła piecze się powoli pod ciężką, żeliwną pokrywą zasypaną żarem. Efekt? Mięso rozpływa się w ustach, a warzywa przesiąkają aromatami ziół i dymu z ogniska.

Pekę trzeba zazwyczaj zamówić z wyprzedzeniem – przynajmniej na kilka godzin przed posiłkiem, bo przygotowanie trwa długo. Najlepiej szukać jej w rodzinnych restauracjach poza głównymi deptakami turystycznymi – w górskich wioskach Dalmacji lub na mniejszych wyspach.

Gdzie zjeść? Rekomendowane miejsca

Konoba Mate – wyspa Korčula
Położona w małej wiosce Pupnat restauracja prowadzona przez jedną rodzinę od pokoleń. Znana z serwowania autentycznej peky z ośmiornicy i domowych likierów. Miejsce, gdzie zryw zasięgu oznacza kulinarne uniesienie.

Ukryta restauracja w starej dzielnicy Zadaru
Brukowane uliczki ukrywają tu przyjemne, kameralne miejsce z lokalnymi winami i klasykami jak brodet czy grillowany chobotnica. Idealne na wieczorny posiłek w romantycznym klimacie.

Bistro w sercu Zagrzebia – Blizu Trga
Nowoczesne bistro z nutą kuchni fusion i reinterpretacjami klasycznych dań – ćevapi podane z hummusem i domowymi frytkami z batatów. Ciekawa opcja dla tych, którzy lubią tradycję w nowoczesnej odsłonie.

Restoran „Kod Viteza” – okolice Splitu
Restauracja przy lokalnej drodze, z dala od turystycznych tłumów. Serwuje znakomitą pašticadę oraz domowe wino i rakiję. Lokalni przychodzą tu na rodzinne obiady – najlepsze miejsce na autentyczne doznania.

Mała konoba w Omiš – bez szyldu, tylko dla wtajemniczonych
Położona tuż przy rzece Cetina, znana tylko z polecenia. Menu ustala codziennie kucharz – w zależności od tego, co złowił lub zebrał. Doskonałe makarony z owocami morza i grillowane sardynki.

Street food i lokalne targi

Lokalne targi w Chorwacji to żywe centra życia społecznego i kulinarnego. W Zagrzebiu Dolac Market to obowiązkowy punkt – kolorowe stragany z owocami i warzywami, ale też świeżym serem (sir), domową rakiją i warm burek. Burek – cienkie ciasto z farszem mięsnym, serowym lub szpinakowym – to klasyczny street food, szczególnie popularny na szybkie śniadanie lub przekąskę.

Na wybrzeżu królują friške srdele – smażone sardynki sprzedawane w papierowych rożkach oraz langoši – placki drożdżowe z czosnkiem i śmietaną. Spróbować ich można na lokalnych festynach lub w garkuchniach z widokiem na morze.

W większych miastach powstają również food trucki, w których kucharze serwują lokalne wersje burgerów z dodatkiem ajvaru, chutney’a z fig czy oliwek z lokalnych farm.

Na deser – słodkości i napoje

Chorwacja ma smak nie tylko wytrawny. Rozpocznij od rozkosznie prostych fritule – małych, drożdżowych pączków smażonych na głębokim oleju, często posypanych cukrem pudrem lub skropionych rakiją. Popularne głównie w okresie świąt, ale w wielu piekarniach dostępne przez cały rok.

Kolejny klasyk to rožata – deser z Dalmacji przypominający crème caramel, ale z aromatem lokalnej rakiji i cytrusów. Każdy region ma też swoje ciasta z orzechami, makiem i śliwkami – zwłaszcza na północy, w Slawonii.

Co do picia? Kawa to rytuał – espresso pije się wolno, w towarzystwie, najlepiej na tarasie z widokiem. Kultura kawiarniana w Chorwacji jest bardzo silna, a lokalne palarnie kawy w miastach takich jak Rijeka czy Zagrzeb, zdobywają coraz większą popularność. Wino? Absolutnie – Istria słynie z białego malvazija, a Dalmacja z czerwonego plavac mali. Rakija – mocny destylat owocowy – to nie napój, to gest gościnności. Najpopularniejsze smaki to śliwkowa (šljivovica), figowa i ziołowa (travarica).

Podsumowanie z poradą

Kulinarną przygodę w Chorwacji najlepiej zacząć od lokalnego targu – poranny spacer wśród świeżych produktów pozwala wczuć się w rytm dnia i poznać pierwsze smaki. Wybieraj konoby, szukaj małych restauracji z krótkim menu i nie bój się pytać, co gotują tego dnia.

Nie przegap klasyków – pasticady, peky, brodetu – ale też sięgnij po mniej oczywiste dania z lokalnych warzyw, serów i ryb. Eksperymentuj, pytaj, smakuj. Chorwacka kuchnia to nie katalog dań, to opowieść – pełna rodzinnych historii, regionalnych różnic i pasji.

Nie poprzestawaj na tym, co znane – kromka domowego chleba z oliwą z wyspy Pag czy kieliszek białego wina w maleńkiej winiarni może równie mocno zapisać się w kulinarnych wspomnieniach. Chorwacja smakuje najlepiej wtedy, gdy pozwolisz sobie na lokalną spontaniczność.